Yüce dinimiz, güzel ahlâk sahibi olmak için gerekli olan her şeyi emir ve tavsiye etmiş, kötü olan her hareketi de yasaklamıştır. Toplum içinde huzur, sükûn ve güvenin olabilmesi için, fertlerin ahlâk sahibi olmaları ve birbirlerinin haklarına saygı göstermeleri lâzımdır. Toplum içinde bulunan her insan, haksızlık etmekten, başkalarına zarar vermekten sakınmalıdır. Güzel ahlâklı müslümanlar, Allah ve Resûlü katında sevimli olduğu gibi, insanlar nazarında da sevgi ve saygı görürler.
İslâm dini, fert veya cemiyet olarak verdiğimiz sözleri, bağlandığımız taahhütleri yerine getirmeyi, bütün işlerimizde dürüst olmayı, adalet ve insaftan, doğruluktan ayrılmamayı, yalan söylemekten çekinmeyi, herkesle iyi geçinmeyi, gösterişten sakınmayı, her işte iyi niyetli olmayı, içimizi, dışımızı temizlemeyi, başkalarının iyiliğini istemeyi emreder. İffetli, sabırlı, sebatlı, cesaretli, mütevazi olmayı, kötü ahlâk ve davranışlardan son derece kaçınmayı tavsiye eder. Dünyada işlediğimiz büyük küçük, hayır şer, bütün amellerimizin âhirette hesabını vereceğimizi, hayrın ebedî saadete erdireceğini, şerrin ise hüsrana götüreceğini, işlenen en küçük hayrın da şerrin de karşılığının görüleceğini hatırlatır
Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) güzel ahlâka ait sayısız emir ve tavsiyeleri, İslâmiyet'te ahlâka verilen önemin büyüklüğünü gösterir.
Muâz b. Cebel'in şöyle dediği rivayet edilmiştir:
"Yemen'e vali olarak giderken ayağımı üzengiye koyduğum sırada Hz. Peygamber'in (s.a.v) bana son öğüdü,
"Ey Muâz! İnsanlara karşı iyi ahlâklı ol! Olmuştur."1
Hz. Peygamber (s.a.v), "Allahım! Sûretimi güzel yarattığın gibi ahlâkımı da güzelleştir"2 diye çokça dua edermiş.
Sahâbenin büyüklerinden Ebü'd-Derdâ bir gece,
"Allahım! Sûretimi güzel yarattığın gibi ahlâkımı da güzelleştir" diyerek çokça yalvarmış, dua etmişti.
"Yâ Ebü'd-Derdâ, bütün gece, dua ve niyazınız hep ahlâk güzelliği hakkında oldu" denilince, Ebü'd-Derdâ (r.a.)
"Müsiüman bir kul, ahlâkını güzelleştire güzelleştire, nihayet güzel ahlâkı onu cennete götürür. Bunun gibi ahlâkını çirkinleştire çirkinleştire de çirkin ahlâk onu cehenneme sokar."3 buyurmuştur.
Zâhidlerden biri demiştir ki:
"Güzel ahlâk, insanı iyi amellere ve cennete götürür. Kötü ahlâk ise kötü işlere ve cehenneme götürür."
Görülüyor ki İslâmiyet'te iman denilince İslâm'ı, İslâm denilince de güzel ahlâkı hatırlamak gerekir.
1 Mâlik, Muvatta', Hüsnü'I-Hulk, 1; Ahmed b. Hanbel, et-Müsned, 5/236; Münzirî, et-Tergîb ve't-Terhib, 3/409; Hâkim, el-Müstedrek, 1/54, 4/244; Beyhakî, 5uabü't-imân, nr. 8023; Ali el-Müttakî, Kenzül-Ummâl, nr. 5246; Tebrîzi, Miekâtü'I-Mesâbih, nr. 5095.
2 Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 1/403; Beyhaki, 5uabül-imân, nr. 8542; Ebû Ya'lâ, Müsned, nr. 5075; Heysemî, Mecmauz-Zevâid, nr. 12657; Ali el-Müttakî, Kenzü'I-Ummâl, nr. 5197; Aclûnî, Keşfü'I-Hafâ, 1/371 (nr. 566); Tebrizî, Mi5kàtü'I-Mesâbih, nr. 5099.
3 Buhârî, Edebü'l-Müfred, nr. 293; Beyhakî, ŞuabüI-imân, nr. 8545.
Edep Ya hu. Siracettin Önlüer
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder